Friday, December 31, 2010

Birth of Paradise




Which one is the Birth of Paradise? Таасан хүнд таван ширхэг 24-ийн чихэр өгнө шүү. 

Тэр цэцгийг Birth of Paradise гэдэг. Эрхэмсэг байгаа биз? Энэ үгийг анх сонсоод, буруу дуулчихав уу гэж дахин дахин асууж лавлаж билээ. Тэгээд буцаж очоод, ажиглаад байсан нээрээ л ийм нэртэй байхаас өөр аргагүй юм даа гэж эрхгүй бодогдов. Надад тэр цэцэг маш их таалагдсан. Өнөөдөр оны сүүлчийн өдөр. Нэг л сайхан гэгээн бичлэг оруулахгүй бол нойр хүрэх шинж алга. Сүүлийн 7 хоног аймаар байлаа. Яг хоолой дээр тултал шингэн дүүргэчихсэн юм шиг эвгүй мэдрэмж, алхаж байснаа толгой эргэж, бие сулраад унах шахсан. Тэгэхэд л дотроос ингээд яваад байж ёстой болохгүй, гарц ол, шийд шийд гэж хатгаж билээ. Яг одоо би гарцаа олчихсон, шийдвэрээ гаргачихсан додигор сууна. Энэ хэдэн нойргүй шөнүүдэд  Хүн гэж хэн юм бэ? Хүний үнэ цэнэ гэж юу байдаг юм бэ? гэсэн асуулт л эргэлдээд байлаа. Харин дөнгөж сая би хариултыг нь олчихлоо.  Human is the Birth of Paradise. Мөрөөдлийн орныхоо эх булаг нь хүн өөрөө юм байна. Яг тэр цэцэг шиг... Тэгэхээр хүний үнэ цэнийг юугаар ч хэмжишгүй. Хайраар дүүрэн амьдрал - Birth of Paradise , хэрвээ энэ киноны нэр байсан бол би ингэж орчуулах байсан.

Tuesday, December 28, 2010

14/12/2010












SECOND DAY OF WORKSHOP
Сүүлийн 4 өдрийн ерөнхий дэс дараалал адилхан. Бидний хэдэн Fellow эмч нар сүүлийн 6 сард үзсэн өвчтнүүдээсээ 20 тохиолдлыг сонгож авсан. Өмнө нь өвчтнөө үзэж бэлдэж байгаад, ээлжээр өдөрт 5 өвчтөн танилцуулсан. Өглөө нь өвчтний түүхээ танилцуулаад, шаардлагатай тохиолдолд өвчтнөө оруулж ирээд, нэмэлт анамнез авч байв. Дараа нь ашиглалтанд ороод удаагүй байгаа Сирираж-ийн бахархал болсон hybrid theatre-д Швейцарийн эмч Филиппэ тухайн өдөр танилцуулагдсан өвчтнүүдэд хориг хийж, оролцогчид харж байлаа. Ерөнхий дүр зураг бол нэг иймэрхүү. High technology гэж дуу алдмаар л юм билээ. За тэгээд энэ өдрийн live demonstration
- celiac plexus block
- lumbar hypogastric block
- ganglion impar block
- lumbar sympathetic block
- stellate ganglion block тус тус байлаа. Өдрийн төгсгөлд эргэж цуглаад, тухайн өдрийн хоригуудтай холбоотой асуулт хариулт, өөрөөр хэлбэл ажлаа дүгнэж ярилцсан.

Чадлынхаа хэрээр аль болох үйлдэл бүрийг алдалгүй зураг дарах гэж хичээсэн ч тэр бүгдийг энд оруулна гэвэл бүтэшгүй юм байна. Нэг завтай өдрөө picasa-д бүх зургаа оруулна. Сонирхсон эмч нар орж үзээрэй. Тэгээд асуух юм байвал чөлөөтэй. Би энд Монгол эмч нартаа л тус болох санаатай юу сурч байгаагаа бичээд байдаг. Харин яг хүндээ хүрсэн блог мөн эсэхийг хэлж мэдэхгүй л байна.
Anyway, i will keep going...

Monday, December 27, 2010

Short course in Interventional Pain Management


 12 сарын 13-наас 17-ны хооронд Сирираж эмнэлэгт олон улсын өвдөлтийн workshop амжилттай явагдаж өндөрлөлөө. Швецайрь, Малайз, Индонез, Сингапур, Лаос, Монгол эмч нар оролцсон. Эхний өдөр архаг өвдөлт, архаг өвдөлтийн менежмент-д анестизиолог эмчийн оролцоо, нуруу нугасны дүрст шинжилгээ, вертебропласти, периформисийн өвдөлтийн хам шинж, сакроилиак үений өвдөлт, фасет үений өвдөлт, епидурал-д стеройд тарих гэсэн сонирхолтой сэдвүүдээр лекц уншигдсан. Эхний зурган дээр байгаа эмэгтэй бол одоо миний хамрагдаж байгаа сургалтын удирдагч, өвдөлтийн клиникийн захирал проф. Понгпарадээ Чаудакшэтрин. Энэ хүний тухай тусад нь төгсөлтийн өмнө бичлэг оруулна гэж бодож байгаа. Монголчуудад их элэгтэй, монголд өвдөлтийн шинжлэх ухаан ХЭРВЭЭ хөгжвөл энэ хүний нэр зайлшгүй нэгт бичигдэх учиртай гэж л хэлмээр байна даа.

Дээрх 2 зургийн эмэгтэй нь Сирираж эмнэлгийн анестезиологийн тэнхмийн эрхлэгч  хатагтай проф. Жарияа Лэртакиаманээ, би энэ хүнтэй үг сольж үзээгүй. BARTC-ийн сургалтанд хамрагдсан эмч нар илүүтэй сайн мэддэг байх гэж бодож байна.  Эрэгтэй нь Тайландын өвдөлт намдаах нийгэмлэгийн тэргүүн, сэргээн засалч их эмч, проф. Прадит Пратээпаванич. Би энэ хүнээс их олон зүйл сурч байгаа. Багшаа гэж хүндэтгэж явах учиртай хүн, ганцхан үгээр тодорхойлвол
 " the best". Сэтгэц талаасаа өвчтөнтэй гайхалтай чадварлаг харьцдаг.


Wednesday, December 22, 2010

Монгол эмч танд баяр хүргье



Монголын Цэргийн Төв Эмнэлгийн мэдээгүйжүүлэлт, эрчимт эмчилгээний их эмч, эрхэм анд Н. Батгомбо танд албаа амжилттай хааж, магистрийн зэрэгтэй эн тэнцэхүйц диплом өвөртлөн, сэтгэл тэнүүн, хийж бүтээхийн их хүсэл эрмэлзэлтэйгээр Хайрт эх орондоо буцах гэж байгаад нь баяр хүргэж байна. Төгсөлтийн өдрөө тавьсан presentation тань бусад орны эмч нартай харьцуулахад хамгийн шилдэг нь байлаа. Энэ улаан дипломыг харахаар л хорхой хүрээд байх юм. Би бас нэг өдөр ингээд л төгсөлтийн зургаа блог-тоо нийтэлчихээд, бөөн баяр болсон хүн гэрлүүгээ буцах байх даа. Сайхан шүү. Санасан зорьсондоо хүрнэ гэдэг хамгийн сайхан бас хамгийн амттай. Ингээд Гомбоогийн хамрагдсан сургалтын талаар товч танилцуулая.  
WFSA-BARTC- Энэ сургалт нь Дэлхийн Мэдээгүйжүүлэгийн Эмч нарын Нийгэмлэгийн тэтгэлэгээр Азийн бүсийн сургалтын төв болох Бангкок-т Азийн хөгжиж буй орнуудын эмч нар нэг жилийн хугацаатай  ирж суралцдаг, мэргэжил дээшлүүлэх  хөтөлбөр юм. Анх 1996 онд эхэлсэн. Жил бүр 4 анес-ийн эмч энэ тэтгэлэгт сонгогдон суралцдаг. Тайланг нь харж байхад Монголоос хамгийн олон эмч ирж, суралцаж төгссөн юм байна. Нийтдээ 20 гаруй эмч хамрагдсан гэж бодохоор эргээд энэ хүмүүс эх орондоо очоод Тайландад суралцаж төгсөгчидийн холбоо байгуулж, хамтарч ажиллаж болмоор санагдаад байх юм. Багш ч бас хэлж байсан. Монголруу буцсан эмч нар мэдлэгээ халаасандаа нуучихаад байх шиг, нүдэнд харагдаж, гарт баригдахуйц өөрчлөлт нэг л гарч өгөхгүй байна гэж байсан. Ирэх жил Монголоос 2 эмч ирэхээр сонгогдсон байгаа. Тэгэхээр бид жил ирэх бүр улам л өнөр олуулаа болж байна. Тайландын сургалтын чанар маш сайн, эндээс хүн хэзээ ч хоосон буцахгүй. Бас дасан зохицоход хялбар сайхан нутаг. Аль болох олон эмч ирж суралцаасай, сонгон шалгаруулалт шударга, нээлттэй явагдаасай. Эргэж очоод, нэгдэж хамтарч, эмнэлэгт буглаж идээшсэн, ялзарсан хэсэг бүрийг олж илрүүлж, өөрчилж чаддаг байгаасай. Тэгвэл бид сая шат ахина, өөрчлөлтийн салхийг бидэнд итгэл хүлээлгэсэн энэ сайхан хүмүүст мэдрүүлэх болно.
WFSA-BARTC-д энэ хөтөлбөрт хамрагдсан бүх эмч нарынхаа өмнөөс баярлалаа гэж хэлмээр байна.  Бас Гомбоо, түүний хайрт гэргий Ганаа 2-тоо баярлалаа. Та 2-гоо буцахаар би уйлах байх даа.

Monday, December 20, 2010

Beautiful days in Pattaya-2

 








2010 оны 12 сарын 5-8-ний хооронд Тайландын мэдрэлийн сэргээн засалч эмч нарын анхдугаар уулзалт, нийт сэргээн засалч эмч нарынх нь хувьд 13 дахь жилийн цугларалт болсон. Дэлхийн өнцөг булан бүрээс, нийт 20 гаруй орноос ирсэн алдарт уран илтгэгч, профессоруудын лекц 4 өдрийн турш уншигдлаа. Эндээс дэлхийн сэргээн засах АУ-ны ерөнхий чиг хандлага,  шинэ дэвшилтэт алхмуудтай танилцсан. Тархины саа, цус харвалтын үед тохиолдох булчингийн чангарлын үед Ботулин хорыг хэрэглэх менежмент, танин мэдэхүйн сэргээн засах эмчилгээ, алхааны анализ, цус харвалтын дараах сэтгэл гутрал, хөл тавхайн биомеханик, бясалгал тархинд ямар өөрчлөлт өгдөг вэ гэх мэт олон сонирхолтой лекц сонсож, тархиа нилээд сайн цэнэглээд авсан. Үүний хажуугаар Тайландын трансжэндэр буюу бие нь эрэгтэй ч сэтгэл нь эмэгтэй 2 сүнстэн хүмүүсийн алдарт Тиффани шоу-г үзэж баясахаас гадна сэргээн засалч эмч нарын дунд явагдсан миссийн тэмцээнийг сонирхож, далайн амьтдаар хийсэн амтат хоол зооглож, далайн эргийн сэвшээ салхинд илбүүлж багшийн хэлдгээр хэдэн сарын ядаргаагаа тайлж, амралт сургалтыг хослуулсан Паттаяа-гийн өдрүүд мартагдахын аргагүй сайхан байлаа.

Sunday, December 12, 2010

Ажлын нэг өдөр


Долоо хоногт нэг өдөр нь өвдөлт намдаах ажилбар буюу мэдрэлийн хоригууд хийдэг. Багийн бүрэлдэхүүнд багш, манай ангийнхан (pain fellows), анес-ийн резидент, сувилагч, техникч зэрэг хүмсүүд орно.  Эхний хэдэн зургууд бол хориг хийхэд бэлтгэх байдлыг харуулж байна. Багшийг орж ирэхээс өмнө амжаад судсаа хатгана, өвчний түүхтэйгээ танилцана, өвчтнөө хэвтүүлнэ, ариун материалаа задална,  рентген аппаратаа бэлтгэнэ, номоо харна.





 Medial branch block хийж байгаа байдал.





Ажил дууслаа. Одоо өвчтнөө сэрээх өрөө луу шилжүүлнэ. Тэнд 2 цаг амин чухал үзүүлэлтүүдийг хянаж байгаад, ямар нэгэн өөрчлөлтгүй, хэвийн байвал гэрт нь гаргана.

Beautiful days in Pattaya - 1




Эх оронд маань ид жавар тачигнаж байх цагаар  хөнгөн нимгэн хувцастай, нарны шилээр ижилссэн бидний хэдэн нөхөд үүргэвчээ үүрч, зургийн аппаратаа санжигнуулсаар Бангкокын Викториа Монумэнт  \монголоор бол тээврийн товчоо юм даа\  буудлаас хүний 4000 төгрөг төлөн, саарал микро-д тухлан суугаад, аяллын гол чиглэл рүүгээ онилон гарлаа. Замдаа солонгос будааны дарс шимэн, хол ойрын сонин хуучилсаар, 2 цаг гаран зогсолтгүй давхин Паттаяа хэмээх далайн эргийн үзэсгэлэнт хотод үд өнгөрөхийн алдад хүрч очлоо. Жуулчдын хамгийн ихээр цугладаг Вокинг стрийт-ийг сонирхлоо. Таалагдсан зүйл ширхэг ч байсангүй. Ерөнхийдөө дураараа дургиж, дунд чөмгөөрөө жиргэдэг газар бололтой. Ойрхон нэг газар тай хоол идлээ. Үнэ нь харьцангуй хямд мөртлөө амттай,  нэг хоол 2500- 4000 төгрөгийн үнэтэй байсан санагдана. Ходоодоо баярлуулж аваад, далайн эргийн боомт дээр очиж, усан онгоц хүлээв. Ко Лан буюу Корал гэж Паттаяа-тай хамгийн ойр байдаг аралруу очиж, тэндээ нэг хонох төлөвлөгөөтэй байлаа. Сүүлийн онгоц оройн 5 цагт хөдлөх хуваарьтай байсан. За тэгээд 500 төгрөг төлж, айн байж авиран гараад, 50 минутийн турш их усан дунд уйдталаа, дотор муухайртал хөвсөөр зорьсон газраа харанхуйтай уралдан очлоо. Биднийг очиход аль хэдийн эрэг хавийн буудлууд зочдоор дүүрчихсэн байв. Тэгээд нэг жижиг ачааны машин шиг юмны тэвшин дээр суугаад, уул өөд өгссөөр Ви Ти ресорт хотхонд очлоо. Арлын гол унаа мотоцикл гэдгийг харахад л ойлгомжтой байв. Үнэндээ машин багтаж явахад бэрхтэй, нарийн гудамтай юм билээ. Аз болоход биднийг аваачсан буудал нь тухтай, цэвэрхэн газар байж, бүгдэд нь таалагдсан. Мөнгөө хэмнээд, хамтдаа нэг байшинд орлоо. Өргөн том 3 ор, тагт, ОО, шүршүүр,  гал тогооны өрөө бүхий тансаг харш байв.  Өглөөний цай, унааны хөлстэйгээ нийлээд 120000 төгрөг орчим болно гэдгийг ааш сайтай, инээмтгий бүсгүй дуулгалаа. Бид ч сайхан байранд орчихлоо, одоо санаа зовох юун, шөнийн далайтай танилцанаа гээд хэдийн танил болсон задгай машиндаа дэгдэж суугаад, салхи сөрөн давхисаар далайн захад хүрлээ. Эндээс миний мөрөөдөл биелж эхэлсэн юм. Монгол залуустайгаа хамт инээдээр хачирлан барьсан тэр оройн, далайн зоог хамгийн амттай, мартагдашгүй дурсамжаар дүүрэн байлаа. Харийн нутагт, хүний хүмүүстэй хамт хооллох бүртээ тойргийн гаднах хүн гэдгээ мэдэрч, хэлэх хөдлөх бүртээ ердийнхөөс 2 дахин илүү хяналт тавьж,  хуурамч инээмсэглэлийн баг өмсөөд суухад амьсгалах аргагүй бүгчим болдгийн муухайг мэдэрсээр хэдэн ч сар болчихов. Энэ бүгдийн дараа ингэж сайхан өөрийн дураар аашилж,  цээж тэнүүн, сэтгэл баяртай үдшийг өнгөрөөсөндөө тун их талархаж байлаа. Маргааш өглөө нь яаралгүйхэн босож, бяцхан тоглоом шоглоомоор нэгнээ өдөн инээлдсээр өглөөний цайгаа уугаад, өрөөний охинтойгоо хамт сүр клипний зураг авалт хийн жаал баясав. 10 цагийн үед ачаагаа баглаж тавьчихаад, өдрийн далайг үзэж, амтлахаар явлаа. Монголчууд хэзээний ухаан хурц, авьяас чадалаар бялхаж явдаг хойно нэг анд маань цагийн дотор усанд сэлээд зогсохгүй шумбаад сурчихсан. Гайхалтай гэхээс өөр хэлэх үг олдоогүй, бахархаж баярласандаа нулимс хүртэл унагааснаа дурдахгүй өнгөрөхийн аргагүй. Би гэдэг хүн их усны харшилтай ч халуун орны давстай усанд дурлаад, өдөржин шахуу түрлэг бүрийг алдалгүй амьсгалаа түгжин дээш үсэрч, загас шиг шумбахгүй ч шувуу шиг нисэж өнжлөө. Банана завин дээр зоригт Монголчууд бүгдээрээ суусан. Давхиж байгаад онхолдуулдаг хоржоонтой тоглоом байлаа. Хантаазтай болохоор живнэ гэсэн аюулгүй ч сэтгэл хөдлөлийг дээд цэгт нь аваачдаг эвгүй эд. Айдсаа ялан дийлэхэд суралцмаар иймэрхүү тоглоомуудад би яагаад ч юм их дуртай. Дараа нь асар их таашаалыг мэдэрдэг, ахин дахин тоглоод баймаар санагддаг. Өдрийн хоолоо эрэг дээр биеэ наранд шарж зүүрмэглэх зуураа идсэн. Тайландын үйлчилгээ үнэхээр сайн. Аялал жуулчлал өндөр хөгжсөн нь тай хүмүүсийн найрсаг харилцаатай тодорхой хэмжээгээр холбоотой гэдэгт эргэлзэхгүй байна. Хэлний үзүүрт давс амтагдаж, хэтрүүлэн ээсэн арьс хорсож, хүний олонд нүд эрээжилж, толгой эргэсэн ч зүрхэндээ итгэлтэй, сэтгэлдээ баяртай, харцандаа галтай, гутландаа элстэй бидний хэдэн нөхөд аяллаа өндөрлөхөөр Паттаяа луу хөдөллөө.

P.S Хэрвээ та Тайландад ирчихсэн,  далайн эрэг дээр 2 хоног, 1 шөнийг амарч өнгөрөөх бодолтой байгаа бол эхлээд багаа бүрдүүлээрэй, буудлаа захиалаарай. Санаа нийлсэн 4-5 хүн байлаа гэхэд нэг хүний 100000 төгрөг байхад хангалттай. Гайхамшигтай сайхан амралт болох болно. \guarantee- forever\
Special thanks to my friends Gana, Chimge, Gombo, Ganba and Baggi.


Thursday, December 9, 2010

Сайн мэдээ

Ойрын хэдэн сар амралтгүй яваад байсан чинь сүүлдээ өглөө эмнэлэг ормооргүй санагдаад, амархан нулимс гарчих гээд, өдрөө өнгөлөг болгож чадахгүй бачимдан бухимдаад, эвгүй болж ирсэн бөлгөө.  
Яг завсарлага авах хэрэгтэй болсон энэ үед Паттаяа хотод Азийн сэргээн засалч эмч нарын чуулга уулзалт болж таараад, дээрээс нь Монгол найз нөхөдтэйгөө далайн эрэг дээр хоёр хоног сайхан амраад, эрч хүч, урам зоригтойгоор Бангкокт буцаж ирлээ. Одоо улиралдаа алзахааргүй болов.
За тэгээд нөхөд минь ээ, би чинь хоосон ирсэнгүй ээ. Монгол эмч нартаа дуулгах маш сайхан мэдээ авчирлаа. Ирэх жилийн 5 сард 700 гаруй оролцогчтой, олон улсын өвдөлтийн 10- аад хоногийн сургалт семинар болно. Энэ сайхан арга хэмжээнд Монголоос нэг эмчийн бүх зардлыг Тайландын өвдөлт намдаах нийгэмлэгээс дааж, оролцуулахаар боллоо.  Ямар ч мэргэжлийн эмч байж болно. Гол нь улсын эмнэлэгт ажилладаг байх, бусадтай харилцах, лекц ойлгох хэмжээний англи хэлний мэдлэгтэй байх ёстой. Шалгаруулалт шударга, нээлттэй явагдана. Сонирхсон эмч нар миний хаяг луу захидал илгээгээрэй. Дэлгэрэнгүй мэдээллийг багш бэлэн болгоод өгөхөөр нь орчуулаад блог дээрээ нийтэлнэ.
Дараагийн сайн мэдээ гэвэл морфин шахмалаар Монголд тасарсан гэсэн нийтлэлийг блогтоо тавьсан. Тэрийг анх уншаад их эмзэглэж байлаа. Магадгүй энийг шийдэх гарц олдож болох юм. Ямар ч байсан үзүүрээс нь атгаад авсан. Хэрвээ бүтэмжтэй болвол өвдөж зовсон олон хүнд буян болно доо гэж бодохоор сэтгэл уужирч, хүч орж байна. Ганц мод гал болохгүй, ганц хүн айл болохгүй гэдэг дээ. Надтай адил бодолтой, хүсэлтэй хүмүүс байвал нэгдээрэй.  Тэгвэл бид илүү хүчтэй байж, хамтдаа эмнэлэгтэй холбоотой олон асуудлыг шийдэх гарц олж чадна гэдэгт итгэлтэй байна. Дараагийн удаад Beautiful days in Pattaya гэсэн  нийтлэл бичиж, чуулга уулзалтын сониноос хуваалцанаа.

Зорилготой хүн дэлхий дүүрэн боломж ярьдаг.
Зорилгогүй хүн таваг дүүрэн бэрхшээл тоочдог.