Advice for diabetes- Чихрийн шижинтэй тэмцэх зөвөлгөө №1

Сайн байцгаана уу? Монголд чихрийн шижинтэй, тулайтай хүмүүс ихэссээр байгаа нь цэвэр бидний идэш ууштай холбоотой гэдгийг та бүхэн юу эс андах билээ. Хамгийн гол нь эдгээр эмгэгээс болоод өвчтөн болон түүний ар гэрт олон бэрхшээл тулгардаг. Мэдлэг бол зэвсэг юм. Танд тус болно гэдэгт найдаж байна. Ингээд эхний зөвөлгөө ЧИХРИЙН ШИЖИНТЭЙ ХҮН ОГТ ХЭРЭГЛЭЖ БОЛОХГҮЙ, ҮРГЭЛЖ ТАТГАЛЗВАЛ ЗОХИХ ХҮНСНИЙ БҮТЭЭГДЭХҮҮНҮҮДИЙ ЖАГСААЛТ эдгээрээс багыг ч болтугай бүү хэрэглээрэй гэж хүсье.

Огт идэж болохгүй чихрийн төрлийн бүтээгдэхүүнүүд

Доорх бүтээгдэхүүнүүд нь цусан дахь сахарын хэмжээг огцом ихэсгэх бөгөөд цусан дахь сахарын хэмжээг тогтмол барих үйл явцад саад учруулдаг. Тиймээс хоол хүнсэндээ огт хэрэглэж болохгүй. Хивэгнээс бусад бүх гурилан бүтээгдэхүүнүүд (цагаан, бүхэл үр, хөх тариа гэх мэт бүгд) шүлсэнд агуулагдах энзим болон хоол боловсруулах замын эрхтнүүдээс ялгарах энзимүүдийн ачаар цусанд орохдоо цэвэр элсэн чихрээс ялгаагүй болсон байдаг. 1 грамм нүүрс ус биед ороход цусан дахь сахарын хэмжээ 0.2 ммоль/л буюу 5 мг/Дл-ээр хэлбэлздэг. 1 ширхэг чихэргүй бохинд 1 гр нүүрс ус агуулагддаг. 1 цайны халбага салад амтлагчинд 1 гр нүүрс ус агуулагддаг. Сахар орлуулагчдаас нунтаг орлуулагч хэзээ ч бүү хэрэглэ. Зөвхөн шахмал буюу сахарин, цикламат, аспартам агуулсан сахар орлуулагчыг хэрэглэж болно.

Хоолны дэглэм барихад хэрэглэдэг болон чихэр агуулаагүй гэгдэх бүтээгдэхүүнүүд Хэдийгээр ширээний элсэн чихэр буюу сукроз агуулаагүй ч өөр төрлийн чихэр орлуулагчыг их хэмжээгээр агуулсан байдаг нь шүдэнд нөлөө бага үзүүлэх хэдий ч цусан дахь сахарын хэмжээг мэдэгдэхүйцээр ихэсгэдэг. Чихэр агуулаагүй гэх хүнсний бүтээгдэхүүнүүдэд агуулагдах цусан дахь сахарын хэмжээг ихэсгэх чихрүүдийн жагсаалтанд зөгийн бал, эрдэнэ шишийн сироп, лактоз, сорбитол, декстрин, дехтроз, малтоз, дулкитол, левулоз гэх мэт маш олон төрлийн нэр шошготой байж болохыг анзаарах хэрэгтэй. Фруктоз болон сорбитол нь глюкозыг бодвол арай хожуу цусан дахь сахарын хэмжээнд нөлөөлдөг ч бусад хүнстэй харьцуулахад маш хурдан сахар ихэсгэдэг. Хоолны дэглэмд зориулсан хүнсний бүтээгдэхүүнүүдэд дээрх чихэр орлуулагч байхгүй байлаа гэхэд адаглаад найрлаганд нь орсон багахан хэмжээний гурил хүртэл цусан дахь сахарыг огцом нэмэгдүүлэх шалтгаан болдог. Эдгээрээс сахар огт агуулаагүй чихрийн шижинтэй хүн хэрэглэх боломжтой бүтээгдэхүүнүүд нь зеро кола, Да Винчи брэндийн сироп, чихэргүй Жэлл Өү брэндийн желатин зэрэг болно.

Чихэр, хатуу чихэр, сахар агуулаагүй чихрүүд Сахар агуулаагүй хамгийн жижиг хэмжээний чихэр л гэхэд дотроо 2,5 грамм сорбитол агуулсан байдаг бөгөөд энэ нь цусан дахь сахарын хэмжээг 0.7 ммоль/л буюу 13 мг/Дл-ээр ихэсгэдэг. Тэгэхээр энэ чихрээс 10 ширхэгийг идэхэд л цусан дахь сахар 7 ммоль/л-ээр (125 мг/Дл) нэмэгдэнэ гэсэн үг юм. Энэхүү чихрэнд агуулагдах сорбитол нь сукрозын чихэрлэг байдлаас 3 дахин сул мөртлөө л хүний биед орохоороо цусны сахарт ингэж хүчтэй нөлөөлж байна гэж бодохоор бусад нь ямар нөлөө үзүүлдэг нь ойлгомжтой. Ширээний элсэн чихрээс үйлчилгээ нь удаж эхлэх ч цусан дахь сахарын хэмжээг 3 дахин ихээр нэмэгдүүлдэг хор уршигтай юм.

Зөгийн бал болон фруктоз Байгалийн сахар гэгдэх зөгийн бал болон эрдэнэ шишийн өндөр фруктозын агууламжтай сиропоос хэдхэн мл, граммыг идэхэд л 15 минутын дотор цусан дахь сахарын хэмжээ мэдэгдэхүйцээр нэмэгддэг.

Амттан болон нарийн боов Хэдийгээр нүүрс ус 0 гэж бичсэн байсан ч битгий ид. Сүү, гурил гэх мэт найрлаганд нь орсон бусад бүтээгдэхүүнүүд таны сахарыг огцом ихэсгэх нөлөөтэй. Тэгэхээр ганцхан нүүрс ус биш найрлаганд орсон бүх зүйлсийг нарийн чанд шалгаж байж идэх эсэхээ шийдэж байгаарай.

Талх болон жигнэмэг Цагаан гурил, хар гурил, бүхэл үр, хөх тарианы талх эсэхээс үл шалтгаалан нэг зүсэм талханд 12 болон түүнээс дээш грамм нүүрс ус агуулагддаг. Үр тариагаар хийгдсэн л бүтээгдэхүүн идэх юм бол ямраас үл шалтгаалан цусан дахь сахарын хэмжээ огцом нэмэгддэг.

Будаа ба гоймон Мөн л сахарыг ихэсгэдэг. Ямар төрөл байх нь хамаагүй. Тиймээс огт хэрэглэж болохгүй.

Хөнгөн зууш Чипс, жигнэмэг, бялуу, чихэр, самар зэргээс зөвхөн макадамийн самарнаас 6-12 ширхгийг л идэж болно. 6 ширхэг нь 1 грамм нүүрс ус агуулдаг. Харин бусад амттан, хөнгөн зууш 100% нүүрс ус байх нь элбэг тул хэзээ ч бүү идээрэй.

Уураглаг хөнгөн зууш Олон төрлийн самар, ширхэглэг хүнс агуулсан уураглаг саваа бүтээгдэхүүн эмийн сан болон супермаркетуудаар олноор зарагддаг. Эдгээр нь найрлаган дээрхээсээ илүү их хэмжээний нүүрс ус агуулдаг болох нь шалгалтаар тогтоогдсон тул битгий аваарай.

Сүү болон шинэхэн бяслаг Сүү энгийн элсэн чихэр болох лактозын нилээд өндөр хувиар агуулдаг учраас 5-10 мл-ээс илүү хэмжээгээр хэрэглэвэл цусан дахь сахарын хэмжээ огцом нэмэгддэг. Ялангуяа тослог багатай сүү байх тусмаа сахар их агуулдаг гэдгийг мартаж болохгүй. Харин 5 мл цөцгийнд 0.5 грамм нүүрс ус агуулдаг учраас сүүний оронд хэрэглэж болно.  Шинэхэн бяслаг нь хатуу удаан исгэсэн бяслагаа бодвол их хэмжээтэй лактоз агуулдаг учраас татгалзах хэрэгтэй.

Жимс болон жимсний шүүс Эдгээр нь энгийн болон нийлмэл нүүрс усыг агуулдаг. Усан үзэм, лимон гэх мэт гашуун амттай жимс нь гашууныг үүсгэгч бодисын нөлөө болохоос биш нүүрс ус агуулаагүй гэсэн үг биш юм. Тиймээс авокадогоос бусад төрлийн жимс идэж болохгүй. Шүүсийг нь бүр ч уух хэрэггүй юм. Өргөст хэмх, чинжүү, хаш зэрэг нь жимстэй адилхан витаминуудыг агуулахын зэрэгцээ целлулоз хэмээх удаан шингэдэг ширхэглэг бодис өргөнөөр агуулдаг  тул хүссэн хэмжээгээрээ хэрэглэж болно. Цусан дахь сахар нэмэгдэхгүй байхаас гадна хоол боловсруулах замын шингээлтэнд тустай.

Хүрэн манжин Чихэр амттай бусад хүнсний ногоонуудтай адилхан хүрэн манжин сахар ихээр агуулсан. Чихэрлэг хүрэн манжингаас ширээний элсэн чихрийг гаргаж авдаг тул огт идэж болохгүй.

Лууван Болсон лууван нь түүхийгээ бодвол илүү чихэрлэг амттай болсон байдаг. Тиймээс түүхий байхаасаа илүүтэй сахар нэмэгдүүлдэг. Халууны нөлөөгөөр нийлмэл нүүрс ус нь энгийн нүүрс ус болж задардагтай холбоотой. Жижигхээн лууван хэдхэн хэрчмийг идэж болно.

Эрдэнэ шиш Огт идэж болохгүй. Чихрийн шижинтэй хүн 1грамм эрдэнэ шиш идэхэд цусан дахь сахарын хэмжээ 0.3 ммоль/л (5мг/Дл)-оор нэмэгддэг.

Төмс Ялангуяа чанасан төмс нь чихэртэй мэт амтагдахгүй хирнээ цэвэр глюкоз шиг үйлчилж, цусан дахь сахарын хэмжээг огцом нэмэгдүүлдэг. Тийм учраас төмснөөс цаг үргэлж татгалзаж сурах хэрэгтэй. Цэцэгт цагаан байцааг болгоод, нухаад амтлаад идвэл яг нухсан төмс идсэн мэт санагддаг.

Улаан лооль болон улаан лоольны сүмс, кетчуп Улаан лооль нь хүнсний ногоо биш жимс юм. Тийм учраас маш чихэрлэг. Ялангуяа хоол хийхэд ашигладаг улаан лоольны сүмс нь болох үедээ глюкоз болж задардаг. Тиймээс аль болох болгосон улаан лооль битгий идээрэй. Түүхийгээр нь 1 усан үзмийн хэмжээтэй улаан лооль идэж болно. Мөн сонгино дотроо нүүрс ус их агуулдаг тул хоолыг амтлах төдийд л маш багаар хэрэглэж дадаарай.

Эрүүл хүнс гэгдэх боловсруулсан бүтээгдэхүүнүүд Эрүүл хүнсийг боловсруулж бэлтгээд зардаг дэлгүүрүүдээс хэзээ ч бүү бүтээгдэхүүн худалдаж ав. Хамгийн сайндаа ижил бүтээгдэхүүнээс эрүүл гэгдэх нь 1 л грамм нүүрс усаар бага байх нь олонтоо. Орц найрлаганд нь янз бүрийн хэлбэрээр нүүрс ус агуулагддаг тул энэ төрлийн бүтээгдэхүүнээс зайлсхийх нь зөв юм.