Friday, May 11, 2012

SHOULDER PAIN - Мөрний өвдөлт \ эмч нарт\


Мөрний өвдөлт



Мөр өвдөж байгаа тохиолдолд 4 шалтгааныг бодож байх хэрэгтэй. Үүнд:
1.      Ротатор кафф хавчигдах эмгэгүүд
2.      Ротатор кафф-ын кальци хуримтлагдсан шөрмөсний үрэвсэл
3.      2 толгойт булчингийн шөрмөсний үрэвсэл
4.      Далны тогооны дээд ирмэгийн гэмтэл (Урдаас хойшоо чиглэсэн)- SLAP гэмтэл
Асуумжаар тодруулах гол 5 асуулт:
1.      Яг хаана нь өвдөж байна вэ? \ротатор кафф-ын тендонитийн үед яг акриомон сэртэнгийн дор өвдөнө гэж заадаг. Харин 2 толгойт булчингийн тендонитийн үед бага зэрэг доохон, гар луу чиглэлтэй өвдөнө\
2.      Ямар хөдөлгөөн хийхэд өвдөлт сэдэрч байна вэ? \ ротатор каффын эмгэгийн үед гараа мөрнөөс дээш өргөсөн хөдөлгөөнийг хийхэд өвдөлттэй. Бицефсийн болон SLAP гэмтлийн үед гар доош унжуулсан хөдөлгөөнд мэдрэг болно\
3.      Өмнө нь өвдөж байгаад одоо өвдөхөөсөө илүүтэй хөшингө оргидог болсон тал бий юу? \ хөлдүү мөрний хам шинжийг илрүүлэх гол асуулт. Эхэндээ мөр нь өвддөг байж байгаад одоо өвдөлтгүй хөшдөг болсон гэвэл мөрний үений капсулын наалдацат үрэвсэл буюу хөлдүү мөрний хам шинж гэж оношилно.\
4.      Мөр нь өвдөөд хэр удаж байна вэ?
5.      Ямар тохиолдолд мөрний өвдөлт намддаг вэ?
Сүүлийн 2 асуултыг асууснаар цаашид оношилгооны ямар шинжилгээ хийх, эмчилгээний ямар төлөвлөгөө боловсруулах вэ гэдэгт чиглэл олж авна.

Бодит үзлэг:

Мөрний үеэр хийгддэг бүх хөдөлгөөнийг шалгаж үзнэ. Ротатор кафф шөрмөс хавчигдсан хам шинжийн хурц үед гараа өргөж чаддаггүй өвдөлттэй байдаг. Архаг наалдацат үрэвслийн үед гараа өргөдөг ч 60-90 хэм орчимд бага зэрэг өвдөлтийг мэдэрдэг.
Дээрх 4 булчинг ротатор кафф гэнэ.
1.      m.subscapularis гэмтлийг илрүүлэхдээ өвчтнийг зогсоож байгаад гараа нуруундаа аваад, бүсэлхийнээс дээш өргө гэж хэлнэ. Өвчтэй талын гар бүсэлхийнээс дээш явахгүй бол ротатор каффын далны доод булчингийн шөрмөс гэмтсэн байна гэж үзнэ.  Дараа нь өвчтөн 2 гараа хүйсэндээ аваад, гэдэс рүүгээ хүчтэй шахаж өг гэнэ. Энэ тохиолдолд тохой их биеэс хөндийрч байж сая хүн хэвлийдээ хүчтэй даралт үзүүлнэ. Харин тохой их биеэс салахгүй бол мөн далны доод булчингийн шөрмөсний гэмтэл гэж үнэлнэ. Үүнийг Наполеоны сорил + гэнэ.
2.      m. supraspinatus булчингийн хүчийг шалгахдаа
Өвчтнийг 2 гарыг хэвлий дээр нь тавьж байгаад эмч тохойн дээрээс нь дараад эсэргүүц гэж хэлнэ.

3.      m. infraspinatus and m. teres minor  Энэ 2 булчин нь мөрөөр гадагш эргүүлэх хөдөлгөөн хийхэд оролцоно. Өвчтнийг тохойгоо 90 хэм нугалуулаад , эмч бугалган дээрээс нь бариад дотогш эргүүлэх хүч өгөөд эсэргүүц гэж хэлнэ. Эсэргүүцэж чадахгүй бол дээрх булчингууд суларчээ гэж дүгнэнэ. 

Эмчилгээ:
Дээрх үзлэгийн дүгнэлтээс эмчилгээний төлөвлөгөө урган гарна.
1.      Эхлээд үрэвслийн эсрэг эмчилгээг хэсгийн дулааны эмчилгээг үрэвслийн эсрэг эмийн түрхлэгтэй хавсарч хэрэглэнэ. Яагаад гэвэл акриомон сэртэнгийн дор байгаа шөрмөс хөдөлгөөн хийх тоолонд үрэгдээд үрэвсээд байх хандлагатай. Манай эмнэлэгт Инфрарэд термо шарлагын аппаратыг voltaren gel –тэй ашигладаг. Бас лазер эмчилгээ хийж болно. Манайх милта гээд аппарат ашигладаг. Ултразвук бас хэрэглэнэ.
2.      Мөр дал тохой гарын сарвууг оролцуулсан иллэг хийнэ. Эхлээд дулааны эмчилгээ буюу өнгөц дулаан үүсгэх шарлага, гүний дулаан үүсгэх ультразвук хийсний дараа иллэг хийвэл илүү үр дүнтэй. Мөрний хөдөлгөөнд дал чухал үүрэгтэй оролцдог учраас далны эргэн тойронд иллэг зайлшгүй хийж өгөх, далыг нэг гараар дарж хамгаалж байгаад дасгал өгөх зэрэгт хүмүүс алдаад байх шиг харагддаг.
3.      Зүү эмчилгээ  ерөнхийдөө суганы орчимд, humerus дагуулаад тэмтэр, эрхий хуруугаар хүчтэй дараад явахад өвчтөн өөрөө хөндүүр цэгээ хэлдэг. Тэнд нь зүүгээр хатгаж механик гэмтэл учруулж өгнө. Дараа нь сунгалтын дасгал заавал хийлгэнэ.
4.      Дээрх сорилуудаар аль булчингийн хүч суларсан байна гэдгийг тогтоогоод тухайн булчингийн хүчийг чангаруулах дасгал зааж өгнө. Ингэхдээ эхлээд үений далайцын дасгал хийлгэнэ. Дээр зураг нь байгаа. Дараа нь хэрвээ далайц хязгаарлагдсан бол эмч даралт үзүүлэн идэвхигүйгээр сунгалтын дасгал хийлгэнэ. Ингээд үений далайц сайжирсны дараа эсэргүүцэлтэй дасгал өгч булчингийн хүчийг нэмэгдүүлнэ.