Monday, April 29, 2013

Rehab SLAP lesion repair - Мөрний хагалгааны дараах СЗЭ

Дундговь аймагт амьдардаг, 25 настай, Энх тайвны корпусын сайн дурын ажилтан өвчтөн маань Тайландад мөрний дурангийн мэс засалд ороод, тэндээ 3 долоо хоног СЗЭ хийлгэж байгаад ирсэн. Ирмэгцээ хөдөө яваад, тэндээ иллэг, бумба, ультразвук эмчилгээ хийлгэж, давхар дасгалаа хийж байгаад дал орчмын булчин хэт чангараад, мөрний хөдөлгөөн хориод байна гэсэн зовиураар манайд хандсан юм. Анх хальтарч унаад мөрөө гэмтээсэн, өвдөлт намдаах эм ууж, жин тавьж нилээд үзээд бүр болохгүй болохоор нь MRI хийлгэхэд Labral tear гэсэн онош тавигдсанаар мэс заслын эмчилгээнд хамрагдсан хүн юм. Намайг үзэх үед буюу мэс засал хийлгэснээс хойш 3 сарын дараа мөрний үений далайц ерөнхийдөө сэргэсэн, өвдөлт намдсан, гэхдээ давуулах, хүчтэй хөдөлгөөн хийхээс эмээдэг гэсэн асуумжтай байлаа. Үений далайцыг үзэхэд мөр дотогш эргэх хөдөлгөөн хоригдсоны улмаас хэмжих боломжгүй, гадагш эргэх хөдөлгөөн эрүүл мөртэй харьцуулахад 30 хэмээр бага байлаа. Далны доод буюу ротатор каффын нэг бүрдэл болох m. infraspinatus мөн m. teres minor маш чанга, булчингийн өвдөлт сэдээх цэг буюу trigger point 5-6 ширхэг байлаа. 1%-ийн лидокайнтай тарилгыг булчингийн сэдээх цэгт нийтдээ 3 удаа тарьсан. Өнжөөд нэг гэсэн үг юм. Тэгээд 1500 Гц-ийн лазер соронзон аппаратаар тухайн цэгүүдэд шарлага хийсэн. Мэдээж инфрарэд-ээр халааж байгаад гүний даралттай иллэг, ультразвук сунгалтын дасгал идэвхигүйгээр өгөөд үндсэндээ 7 өдрийн эмчилгээний дараа trigger point байхгүй болсон, үений далайц нэмэгдсэн, эсрэгээр булчингийн хүч бага зэрэг суларсан. Эмчилгээний үр дүнг хангалттай сайн байлгах зорилгоор эмчилгээний хугацаанд эсэргүүцэлтэй дасгал хийхийг хориглосонтой холбоотой байж мэдэх юм. Ингээд СЗЭ-ний 3-р үе шатанд оруулаад, гэрт хийх дасгалыг зааж өгөөд явууллаа. Эндээс мэргэжлийн хүмүүс хийгээд энэ эмгэгээр шаналж буй хүмүүст хэрэг болох байх гэсэн сэтгэлээр СЗЭ-ний 5 үе шатыг товч танилцуулая гэж бодлоо.
1-р үе шат Мэс засалд орсны дараах нэг сар үргэлжилнэ. Гол анхаарах зүйлс нь: зөөлөн эдийн эдгэрэлтийг дэмжих зорилгоор сойлт хэрэглэнэ. Суганы мэдрэлийн салааг дагаад хэт мэдрэмтгий болсон байж болно. Мэс заслаас хойш 6 долоо хоногийн хугацаанд 2 толгойт булчингийн урт толгойд ирэх даралт, ачааллыг чөлөөлж өгөх ёстой. Ингэхийн тулд мөрөөр нугалах , гарын алга дээш харуулах, тохой нугалах хөдөлгөөнүүдийг огт хийх болохгүй. Эдгээр хөдөлгөөнийг 2 толгойт булчин оролцдог учраас labral татаж дахин гэмтээх аюултай. За мөн мөрөөр холдуулж байгаад гадагш эргүүлэх хөдөлгөөнийг хорино. Эхний 1 сард нейтрал байрлалд мөрөөр гадагш эргэх хөдөлгөөнийг 40 хэмээс илүү явуулж болохгүй. Юу хийх вэ? Мөр гэмтсэн үед дагаад хүзүү, тохой, бугуй, хурууны хөдөлгөөн хязгаарлагддаг. Тэгэхээр эдгээр үенд үений далайцын дасгал өгөхөө хэзээ ч битгий мартаарай. Нэмээд мөрний үенд идэвхигүйгээр далайцын дасгал өгнө. Зүрх судасны фитнес талаасаа дугуй жийж болно. Харин гүйлтийн зам дээр гарахгүй.
2-р үе шат Ойролцоогоор мэс заслын дараах 2-3-р сар. 2 толгойт булчинд бага багаар ачаалал өгч эхэлнэ. Идэвхигүйгээр мөрийг холдуулж байгаад гадагш эргүүлэх, тэнийлгэх хөдөлгөөнийг огтоос хийлгэж үл болно, хориотой хөдөлгөөн шүү. 2 толгойт булчинд бага ачаалал өгөх зорилгоор үений далайцын дасгалыг хэвтүүлж байгаад хийвэл газрын татах хүчнээс чөлөөлөх давуу талтай. Мөрийг дотогш эргүүлээд тэнийлгэх хөдөлгөөн нь labrum -ын дээд хэсэгт хамгийн их даралт өгдөг хөдөлгөөн учраас татгалзаарай.
3-р үе шат
Мэс заслын дараах 3-р сараас эхэлнэ. Энэ үед сэлэх, шидэх, толгой давуулсан хөдөлгөөнүүдийг хориглоно. Унах эрсдэлтэй идэвхитэй хөдөлгөөнөөс татгалзана. Арын капсул чангарсанаас болоод хөдөлгөөн хоригдоод байдаг талтай учраас sleepers stretch хийж болно.
 За тэгээд хүчний дасгалуудаа хийж эхэлнэ. Алхах, гүйх, дугуй унах, шатаар өгсөж уруудах дасгалыг хийж болно. Энэ үед дасгалын эрчим багаас дунд зэрэг байна.
4-р үе шат
Дасгалын эрчмийг дундаас өндөр болгоно. Сэлэх хориотой
5-р үе шат
Спорт луу орж болно. Өндөр хурдтай, эрчимтэй хөдөлгөөнүүдийг хийж эхэлнэ.
Ийм төрлийн мэс засал хийлгэсэн хүн байвал холбогдож дэлгэрэнгүй зөвөлгөө авч болно шүү. Хамгийн гол нь хориотой хөдөлгөөнүүдийн талаар мэдээлэл сайтай байж, мэс заслынхаа үр дүнг үзэх нь чухал юм.