Sunday, March 20, 2011

DSM-4 mnemonics - 2-р хэсэг

Архины талаар бичсэн. Архи өөрөө сэтгэц нөлөөт бодисын тоонд орж явдаг. Тиймээс архи, хар тамхи болон бусад бэлдмэлүүдийн донтолтын оношлогооны шалгуур шинж адилхан тул алгаслаа. За дараагийнх нь
6. PANIC ATTACK - МУУРЧ УНАХ \ ШОК\
Зүрхний талаас гарах 3 шинжид цээж давчдах, дотор муухайрах, зүрхний цохилт хурдсах орно.
Амьсгалын талаас гарах 5 шинжид амьсгаа давхцах, толгой эргэх, бадайрах, даарах эсвэл хамаг бие халуу шатах, хахаж байгаа мэт мэдрэмж төрөх орно. Сүүлийнх, айдастай холбоотой 5 шинжийг тоочвол үхэхээс айх, галзуурч солиорохоос айх, чичрэх, хөлрөх, хиймэл орчинд байгаа мэт сэтгэгдэл төрж, өөрөө өөрөөсөө  айх зэрэг болно. Эдгээрээс 4 нь таарч байвал паниктсан байна гэж үзэж болохнээ.
7. Obsessive- compulsive disorder - Төгс төгөлдөржих эмгэг
I am a perfectionist гэж хэлж байгаа хүн бол бас л "но"-той байхнээ. Байсхийгээд л гараа угаадаг \өдөрт 10-20 удаа\, гэрээсээ гарахаасаа өмнө гэрлээ унтрааж уу, хаалгаа түгжсэн үү гэж хэт олон дахин шалгадаг, өглөө ажилдаа явах гэж 2-3 цаг болдог, янз бүрийн дугаар байнга харж явдаг, тодорхой шалтгаангүйгээр юм тоолдог, нэрлэдэг гэх мэт шинжүүд илэрнэ. Өөрөөр хэлбэл амьдралд хэт нухацтай ханддаг, байнга ямар нэгэн зүйлд санаа зовж явдаг, амрах, зугаалж цэнгэх зэрэгт дургүй байгаад байвал энэ эмгэгээр өвчилсөн байж магадгүй юм. Шалгуур шинжид угаах, цэгцлэх, шидэт үг, тоо шивнэж явах, хийсэн зүйлээ олон дахин давтан шалгах, сурталчилгааны самбаруудыг алгасалгүй харж уншиж явах зэрэг орно.
8. Posttraumatic stress disorder - Гэмтлийн дараах стресстэх эмгэг
Шалгуур шинжид:
Осолд орох, байгалийн гамшигт өртөх, хүнд зодуулах, хүчинд автагдах гэх мэт таагүй томоохон гэмтэл авсан байх
Remembers- тухайн таагүй явдлын талаар байнга санах \ толгойноос нь тухайн үйл явдал гарахгүй байх\
Atrocious- тухайн гэмтэлтэй холбоотой зүйлсээс зайлсхийх \ жишээ нь: машины осолд орсон бол дахин машин барихаас зайлсхийх, дургүйлхэх\
Nuclear- амьдрах сонирхолгүй болох, өмнө нь дуртай хийдэг байсан зүйлсээсээ хөндийрөх, найз нөхдөөсөө холдох гэх мэт
Attacks- нойргүйдэх, анхаарлаа төвлөрөхгүй байх, амархан уурлах, айж цочих гэх мэт шинжүүд хамгийн багадаа гэмтлээс хойш нэг сар түүнээс удаан үргэлжилсэн бол PTSD гэж оношилно.
9. Generalized anxiety disorder-
Ямар нэгэн зүйлд 6 сар болон түүнээс дээш хугацаагаар санаа зовж яваа хүн мөн бол шалгуур шинжүүдээ илрүүлнэ.
Muscle tension - булчингаар өвдөх
Fatigue - ядрах
Concentration problems- анхаарал сулрах
Restlessness - "зүүн дээр суучихсан юм шиг" гэдэг үг байдаг тэр.
Irritability - амархан уурлах
Sleep problems- нойронд асуудал үүсэх
Амархан цээжлэхийн тулд өөрийгөө өвчтний оронд тавиад бод. Хэрвээ та ямар нэгэн зүйлд онцгойлон санаа зовоод л яваад байх юм сүүлдээ нойр хүрэхээ байна. Шөнө унтахгүй болохоор өдөр ядарна. Өдөр ядраад байгаа болохоор анхаарал төвлөрөхгүй, юм хийхээс дургүй хүрч уур уцаартай болно. Дагаад бие ч хөшнө, булчин ч хөндүүрлэнэ, зөв үү ккэ.

1 comment:

  1. Сайн уу? Өдрийн мэнд чи сайн бичжээ. Тун хэрэгтэй блог байна. Амжилт хүсэе. Баярлалаа

    ReplyDelete