Monday, March 21, 2011

DSM-4 mnemonics - 3-р хэсэг

10. Somatization disorder- Өвчирхэх эмгэг
Бие өвдлөө гээд эмчид үзүүлээд, шинжилгээ хийлгэхээр ямар нэгэн эмгэг байхгүй байна гээд байдаг даа. За энэ тохиолдолд сэтгэцийн эмчээс зөвөлгөө авах хэрэгтэй. Гэхдээ сэтгэцийн энэхүү оношийг тавихад 8 шалгуур шинжээс 8-уулаа илрэх ёстойг анхаарна уу? Өвчтний нас 30-аас доош байна. Өвдөөд байна гэвэл яг хаана хаана чинь өвдөж байна гэж тодруулна. Жишээ нь:  гар, хөл, хүзүү, нуруу гэдэг ч юм уу дор хаяж биеийн 4 хэсэгт өвдөлттэй байна. Дараа нь хоол боловсруулах замын талаас өөрчлөлт байна уу? жишээ нь: дотор муухайрах, бөөлжих, унгах, хэхрэх, гүйлгэх гэх мэт. Эндээс 2 шинж заавал байж таарах нээ. Тэгээд секстэй холбоотой асуудал байгаа эсэх, эмэгтэй өвчтөн бол сарын тэмдгийн хямрал байгаа эсэхийг тодруулаад эндээс нэг шинж гарч ирэх учиртай. Сүүлийнх нь мэдрэлийн системтэй холбоотой зовиур 1 байна. Жишээ нь: хараа, сонсгол, тэнцвэрт өөрчлөлт гарсан эсэх, булчин сулрах, бадайрах, муурч унах, таталт өгөх гэх мэт.
11. Delirium - Дэмийрэл
Medical cause - өвчний шалтгаантай үүснэ
Fluctuating course - намжих, сэдрэх гэсэн долгион хэлбэрээр явна\ хоногийн 24 цагт\
Recent onset - цочмог эхэлнэ
Attention impairment - анхаарал төвлөрөхгүй байх
Thinking impairment - сэтгэн бодох чадвар алдагдах
12. Dementia - Тэнэгрэл
Memory impairment - санах ой алдагдах \ заавал байх шинж\
Behaviour disorganization - энгийн, өдөр тутмын үйлдлүүдээ хийж чадахаа байх Жишээ нь: хувцсаа өмсөхөд бэрхшээл үүсэх, товчоо яаж товчилдогоо мэдэхээ байх
Recognition impairment - танил эд зүйлс, дотны хүмүүсээ танихаа байх
Executive functioning impairment - энгийн шалгах арга бол цаг зуруулаад үз, тоонуудыг нь буруу байрлуулах, алгасах зэрэг алдаа гаргаж болно
Word problems - оноосон нэр санахаа болих , харандаа, цаг, ор гэх мэт зүйлс лүү заагаад өвчтнөөр нэрлүүлэх гээд үзэхээр андашгүй, хэлж чадахгүй байна, гэхдээ юунд хэрэглэгддэгийг тайлбарлаж хэлж чадна.
13. Attention- deficit hyperactivity disorder
Movement excess - хэт хөдөлгөөнтэй байх жишээ нь: сандал дээрээ тогтож сууж чадахгүй байх, өөрийн ээлжээ хүлээж чадахгүй байх гэх мэт
Organization problems - энгийн даалгавар өгөхөд биелүүлж чадахгүй, дуусгаж чадалгүй орхих, хэрэглэгдэх зүйлсээ хаях гэх мэт
Attention problems- анхаарал төвлөрөлт маш муу байх, амархан сарних, сонсохгүй байх, амархан мартах, анхаарал шаардсан даалгаврыг биелүүлэхээс татгалзах гэх мэт
Talking impulsively- хэт их ярих, хүний яриаг тасалж орж ирэх, чимээгүй тоглож чадахгүй байх, хаа хамаагүй, утгагүй хариултаар булах гэх мэт



No comments:

Post a Comment