Өвчтөнүүдэд хийх эм, тарианы хувиарын жагсаалтны эхэнд уух зориулалттай морфин болон тариагаар гэж тэмдэглэжээ. Гэсэн ч уух зориулалттай хэмээн тэмдэглэсэн нүдэнд өвчтөнүүдэд өгөхөөр тэмдэглэсэн зүйл харагдаагүй нь морфин сульфат одоо болтол ирээгүйг илтгэнэ. Эм тарианы жагсаалт бичиж байсан сувилагч морфин тариаг хүргэхийн тулд өвчтөнүүдэд хийх ёстой хэмжээнээс нь багаар хуваарилж байгаа тухай ярьсан ч үүнээс тодорхой зүйл хэлэхийг хүсээгүй юм.
Тиймээс ХСҮТ-ийн Хөнгөвчлөх эмчилгээний тасгийн ахлах эмч Ц.Гантуяатай уулзсан юм. -Танай төвд морфин гидрохлорид тарианы хүрэлцээ хэр байна вэ?
-Уух зориулалттай морфин сульфат нь дотроо хоёр янз байдаг. Нэг нь 10 нөгөө нь 30 милограммтай бий. Уух зориулалттай морфин тасарснаас болж морфин тарианы хэрэглээ нэмэгдсэн. Манай төвд сард 200 гаруй грамм морфин тариа хэрэглэдэг байсан бол уух зориулалттай морфин тасарснаас хойш сард 600 гаруй граммыг хэрэглэж байна. Гэхдээ тарианы хомсдол гарсан тохиолдол алга. -Морфин уухаар тасарснаас хойш өвдөлтийн шокоор нас баран тохиолдол гарсан уу?
-Манай төв өвчтөнүүдийнхээ тариаг таслахгүй байх үүрэг хүлээсэн. Тиймээс өвдөлтийн шокоор нас барсан тохиолдол гараагүй. -Морфин тариа нь эмийг бодвол өндөр үнэтэй учир эмнэлэгт хэвтэж, үнэгүй тариулах гэсэн хүмүүсийн дараалал тасрахгүй байна гэсэн. Үнэн үү?
-Манай тасаг ердөө л 16 ортой. Гэтэл сүүлийн үед морфин тариа хийлгэхийн тулд хэвтэхээр хандаж байгаа иргэдийн тоо нэмэгдэх болсон. Тухайлбал, одоо хэвтэж байгаа 16 өвчтөний тал нь морфин тариулахын тулд хэвтсэн. Үүнээс гадна 60 гаруй хүн ор гарахыг хүлээж байна. Үүний тал хувь нь морфингүйгээс хэвтэх хүсэлт гаргасан хүмүүс байгаа. -“Монголэмимпекс”-ийнхэн морфин сульфат оруулж ирэхгүй удааж байгаа шалтгаанаа юу гэж тайлбарлаж байх юм?
-Морфин сульфат хориотой эмийн жагсаалтад ордог учир олон шат дамжлагаар олгодог. Экспорт, импортын явцад ч иймэрхүү тохиолдол гардаг юм билээ. “Монголэмимпекс”-ийнхний тайларласнаар өмнө нь Энэтхэгийн “Вест Кост” гэдэг компаниас морфинсульфат авдаг байсан нь цуцлагдсанаар ийм асуудал үүссэн. Тиймээс энэтхэгийн өөр нэг компанитай гэрээ байгуулж, эм авсан ч манайх руу шууд нислэггүй учир гацчихаад байгаа гэсэн. -Морфин сульфатыг нөөцөлж болдоггүй юм уу. Нөгөө талаар ганцхан компани оруулж ирж байгаа нь ийм асуудал үүсгээд байгаа юм биш үү. Эрүүл мэндийн яаманд энэ талаар санал хүргүүлж үзсэн үү?
-Морфин сульфатыг нөөцлөгддөггүй учир нийлүүлэлт удааширвал тасрах аюултай нь бодит байдал дээр мэдрэгдэж байна. Манай төвөөс морфин импортлох саналаа олон компанид тавьсан ч хүлээж аваагүй. “Монголэмимпекс” компани улсын компани байхдаа морфин импортлох үүргийг хүлээсэн байдаг. Тус компани 2006 онд Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллагын зуучлалаар морфин нийлүүлж эхэлсэн юм билээ. Ганцхан компани нийлүүүлж байгаа учир морфин тасалдах асуудал гарч байгаа нь үнэн. Тиймээс энэ асуудлыг төр хариуцах ёстой. Бид Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллагад морфины нийлүүлэлтэд анхаарлаа хандуулна уу гэдэг саналаа хүргүүлсэн.-Манай улсын морфины жилийн хэрэгцээ хэд байдаг юм бэ?
-Жилд хэрэглэвэл зохистой хэмжээ нь долоон килограмм байдаг. Гэтэл одоо хэрэглэж байгаа хэмжээ нь 2-3 килограмм л байна даа.
Морфин уухаар тасраад 10 сарын нүүр үзэж байна. Энэ хугацаанд Хавдар судлалын үндэсний төвийн Хөнгөвчлөх эмчилгээний тасагт зөвхөн морфин тариулахын тулд хэвтэх захиалга өгсөн өвчтөнүүдийн тоо жирийн үеийнхээс хэд дахин ихэсч, уртаас урт дараалал үүссэн аж. Үүний шалтгаан нь морфин уухаар тасарсанаас хойш өвчиндөө шаналж байгаа хүнээ амьдрах хугацаанд нь тайван байлгахын тулд ар гэрийнхэн нь морфины өндөр үнийг хамааралгүй тариагаар олж хэрэглэсний эцэст мөнгөгүй болсноос үүдэлтэй. Учир нь ХСҮТ-ийн Хөнгөвчлөх эмчилгээний тасагт морфиныг үнэгүй хэрэглэх боломжтой юм. Өнөөдрийн байдлаар манай улсад морфин тогтмол хэрэглэдэг 1000 гаруй хүн бий. Эдгэршгүй хүнд өвчин туссан хүмүүс хэдхэн өдөр ч байсан хамаагүй өвдөлтөө мартан, гэр бүлийнхэнтэйгээ хамт байхын тулд морфиноос хамааралтай болж байна. Энэхүү тоо одоогоор бага мэт сонсогдож байгаа ч жил ирэх тусам морфин хайсан хүмүүс олширч, хэрэглэгчид нь нэмэгдсээр л. Сүүлийн жилүүдэд хавдар гэсэн оноштойгоор нас барагсад зүрх, судасны өвчлөлийн дараа орох болсныг мэргэжлийн эмч нар халаглан ярьж эхэллээ. Энэ байдал нь морфины эрэлтийг улам нэмэгдүүлж байхад жилд долоохон килограмм морфин нийлүүлж чадахгүй байгаа манай улсад цаашид хэчнээн хүн өвдөлтийн шокын улмаас нас барахыг хэн ч хэлж мэдэхгүй.Р.САРАНГОО http://www.news.mn/
No comments:
Post a Comment